06-31069157 info@tanjao.nl
30 Trekjes die alleen ADHD’ers zullen herkennen (Deel 2)

30 Trekjes die alleen ADHD’ers zullen herkennen (Deel 2)

30 Trekjes die alleen ADHD’ers zullen herkennen (Deel 2)

In Deel 1 deelde ik de eerste 30 trekjes die alleen ADHD’ers zullen herkennen. Diverse ADHD-stuiterballen hebben de blog glimlachend en schaterlachend gelezen. De specifieke ADHD-eigenaardigheden waren niet alleen herkenbaar, ook kwamen ze met nieuwe ‘Quirks’ op de proppen. Ik heb inmiddels voldoende voor een Deel 2, maar blijf gerust reageren! Deel 3 in the making 😉

In de lijst hieronder komen ook wat meer serieuze eigenschappen naar voren. ADHD is niet alleen ‘fun & games’, maar ligt ten grondslag aan best wel wat heftige trekken, waar het soms echt moeilijk mee valt te dealen. In Deel 1 deelde ik bijvoorbeeld al de verslavingsgevoeligheid van de ADHD’er.

Sommige geluiden… Aaarrggghhh

Je kan niet tegen bepaalde geluiden, zoals sommige muziek, snurken, ademen, of kauw-geluiden. Je kunt ook op geen enkele manier in de buurt blijven van dit geluid.

Irritante bewegingen

Je wordt helemaal para als iemand binnen jouw gezichtsveld zit te wiebelen met voeten, vingers of handen, maar doet dit zelf continu.

Woede en agressie

Je kunt woede-aanvallen hebben en daardoor in de problemen komen met familie, vrienden, politie en justitie. Deze razernij is vaak geen tekortkoming in je persoonlijkheid, maar een gevolg van ongediagnosticeerde ADHD en extreme overprikkeling.

Mensen vinden je ’te veel’ 

Mensen vinden je snel ‘te veel’. Om onverklaarbare reden word je ontslagen, keren vrienden je de rug toe, of zijn mensen ineens boos op je. Jij hebt geen idee wat er is gebeurd. Soms lijkt het alsof de hele wereld (die ene groep buren, vrienden, klasgenoten of collega’s) ineens heeft besloten: Jij bent AF en we gaan je nu wegpesten, buitensluiten, demoniseren, afkappen. Het niveau van pijnlijkheid die dit met zich meebrengt is enorm. Mensen met AuDHD (dus dubbele diagnose Autisme-ADHD) hebben hier sneller last van.

Telefoontjes plegen

Je vindt het afgrijselijk om telefoontjes te plegen. Like… de hel op aarde. Gek genoeg: je zult wel merken dat als je ‘gedwongen’ wordt dit te leren, bijvoorbeeld door werk wat je hebt, je hier vanzelf beter mee wordt en het minder eng is.

Post en e-mail

Hetzelfde geldt voor post. Stapels ongeopende enveloppen liggen bij de deur te wachten. Het idee dat er iets in zit wat je stress gaat opleveren, is overweldigend. Om dezelfde reden zouden er zo maar 32 duizend 271 ongeopende mails in je inbox kunnen staan. Not to brag… maar ik heb even gecheckt voor je. In mijn eigen mailbox… that is.

Waiting mode

Afspraken later op de dag. Ik zat in een ADHD-behandelgroep die om 3 uur ’s middags begon. Hoe dan? Wie verzint zoiets? Wat er gebeurt in dit soort situaties is dat de ADHD’er in ‘waiting mode’ (wacht modus) gaat. Of het nu een afspraak met je moeder, de tandarts of een mondeling is voor je studie (of dat ene telefoontje dat je eind van de middag verwacht)… er is geen plaats in je dag voor iets anders dan alleen dat evenement. Tot dat moment moet je WACHTEN. En komt er ook he-le-maal niks meer uit je handen. Waiting mode!

Onverwachte small talk

Plotselinge praatjes op straat, of in de supermarkt met die bekende van vroeger. “Heeeee, hoe gaat het met jou?” Als je de persoon al weet te herkennen, moet je on the spot gaan verzinnen a. hoe het met je gaat b. waar je die persoon ook alweer precies van kent c. wat hij of zij wil horen d. hoe je je zo snel mogelijk kan verwijderen uit die awkward Hell…

In de rij

In de rij wachten. Of gewoon wachten (waiting mode). Voor de kassa, aan de telefoon, in de file, in de winkelstraat (Loooooop doooooorrrrrrrr!!!!! FFS)

Intrusive thoughts

Intrusieve gedachten. Je pasgeboren baby tegen de muur smijten? Collega op haar bek slaan? De bak spinazie regen het plafond gooien? Verzinnen hoe je onderweg waarschijnlijk een auto ongeluk krijgt? De uit de hand lopende ruzie die nooit is gebeurd en nooit gaat gebeuren met je baas helemaal uit denken? In jouw hoofd gebeurt er van alles en dat is soms erg extreem. Als ADHD’er, Autist of AuDHD’er is dit schering en inslag.

Je MOET…

De gordijnen invliegen van woede als iemand je vertelt (hoe schattig of lief bedoelt ook) wat je moet doen. MOET? IK MOET NIKS! Problemen met autoriteit, verplichtingen, de dingen doen ‘zoals ze horen’, nee dank je, liever niet. Met een net woord heet dit Pathological Demand Avoidance (PDA). Als je geen ADHD-diagnose hebt (en dat is bijvoorbeeld het geval bij veel Autisten, of oudere ADHD’ers) dan kan PDA voor ontzettend veel problemen zorgen. Kennis ervan en begrip erover bij jou en de omgeving kan juist weer zorgen voor meer rust en een betere communicatie. Ik schrijf hier zeker in de toekomst nog een blog over.

Gevoel van afwijzing

Iets anders waar ik ook nog een blog over ga schrijven (Sterker nog: Ik heb al overwogen er een BOEK over te schrijven, zo groots en veelomvattend is dit): is Rejection Sensitive Dysphoria. De Gigantisch grote angst om afgewezen te worden, die ADHD’ers kunnen hebben. In welke vorm of welke context dan ook. De afwijzing voelt niet als een klein beetje afwijzing, maar voelt als fysieke pijn. Bijvoorbeeld als een mes die in je rug, hart of buik wordt gestoken. Te veel om eventjes hier uit te legen, Wordt vervolgd!!!

Parallel Play

Je kunt je waarschijnlijk beter concentreren als je in dezelfde kamer zit met een ander Neurodivergent persoon. Jullie doen allebei jullie eigen ding (bijvoorbeeld jij leert, en je vriendin is aan het borduren). Dit wordt in ‘onze community’ ook wel parallel play

De goede lepel. Of vork

Over lepels. Of vorken. Er is er maar een de goede. Dit is niet uit te leggen. Maar als je het snapt…. Welkom bij onze ADHD-community 😊

Douchen enzo…

Persoonlijke hygiëne kan een probleem zijn. Douchen bijvoorbeeld. ADHD’er zijn lastig met overgangen (bv van de auto naar het huis, of van de woonkamer naar de slaapkamer). Maar van kleren aan naar kleren uit, onder de douche, nat er weer onder uit, afdrogen, dan weer moeten aankleden… dat is een sensorische en executieve nachtmerrie. Tanden poetsen idem dito. Ik geef altijd als tip: baby billendoekjes of vochtige wegwerpwashandjes. Als er dan dagen tussen zitten dat jezelf schoonhouden lastiger is: dan kan zoiets een oplossing zijn.

Aan of uit

Op sommige dagen kun je bergen verzetten en doe je in drie uur meer dan in een week, op andere dagen ben je al blij als je je van je bed naar de bank kunt verschuiven om de rest van de dag series te bingen. Aan of uit.

Stapel administratie

Ergens in jouw huis staat er een stoel waar je administratie (lees, geopende en ongeopende post) op ligt. Ook heb je mandjes met daarin thuisloze spulletjes (plastic snuisterijtjes, kapotte brillen, oude post, een sok, half rolletje snoep/ kauwgom, schroevendraaier en ga zo maar door). En sorry. Ik verzin dit niet.

Risico’s nemen

Je houdt van risico’s nemen. Fikkies stoken, uit een vliegtuig springen, motercross, je auto oprijden tot het geen-benzine-lichtje al heel lang brandt… alles voor avontuur!

Impulsief

Je bent impulsief en gaat aan op leuke last minute plannen die de alledaagse sleur doorbreken. Alles om maar niet de post te hoeven openen of te moeten denken aan die toets waar je nog voor moet leren.

Processing speed

De verwerkingssnelheid van jouw brein fluctueert gigantisch. Het ene moment kun je sneller denken dan ieder ander en kom je op de proppen met de meest geweldige oplossingen, maar op andere momenten snap je de mop als laatste en kun je vergaderingen waar tien mensen aan het woord zijn maar nauwelijks volgen.

Geld uitgeven

Je kunt nog wel eens veel meer uitgeven dan je van plan was, of dat er binnen komt. Dit houdt in (zeker gecombineerd met je impulsieve aard) dat we financieel in de problemen kunnen komen.

Verliefd en andere heftigheden

ADHD’ers kunnen heftige emoties ervaren en ook snel verliefd worden of het gevoel hebben dat ze verliefd zijn. Verliefdheid hoeft dit niet persé te betekenen. Limerence (bijna dwangmatige fixatie, gekenmerkt door euforie bij wederkerigheid en angst of paniek bij afwijzing of onzekerheid) ligt vaak op de loer.

Die bladzijde steeds moeten lezen

Je hebt net die bladzijde gelezen. Helemaal. Maar er niks van begrepen. Dus lees je hem weer. En weer. Zonder dat er iets blijft hangen. Heel irritant!

Kastjes en laatjes staan open

Kastjes of laatjes laat je open staan. Ik heb er zelf (voor zover ik weet) geen last van, maar ik weet dat dit voor veel andere ADHD’ers zeker anders is. En een bron van ergernis voor hun huisgenoten!

Veel te vol hoofd

Je wilt zo veel doen en hebt allerlei ideeën in je hoofd. Je hoofd zit echter zo vol met van alles en nog wat dat je overweldigd raakt door je eigen gedachten en niet meer weet wat je moet starten, of waar je dan moet beginnen. Ik heb hier net een blog over geschreven!

Spullen op rare plekken

Je hebt de neiging om spullen op rare plekken neer te leggen. Dat is precies de reden dat ADHD’ers die hun sleutelbos kwijt zijn bijvoorbeeld in de koelkast, de wasmand en tussen de bank kussens kijken. Ik was zelf ooit een schoteltje kwijt met daarop een gebakje die ik echt NET gepakt had. Ik was zo ontzettend in de war en we hebben alles afgezocht. Nergens meer te vinden. Tot ik hem vond. In de bestekla! Schotel met taartje! I shit you not!

Wat doe ik hier ook alweer?

Je komt een kamer binnen, maar weet bij god niet meer wat je er moest doen. Je doet een kast open, maar weet echt niet meer wat je wilde pakken. En Google. Hoe vaak als dat ik Google open, omdat ik wat wil opzoeken, naar naar lege Google page zit te staren, omdat ik het gewoon niet meer weet. Vaak het korte termijn geheugen van een goudvis!

Body Focused Repetitive Behavior

Je kunt BFRB ontwikkeld hebben. Dit is Body Focused Repetitive Behavior en zoals de naam al aangeeft: Herhalend gedrag met een lichaamsgericht kenmerk. Bijvoorbeeld vingers tikken, duimen draaien, kauwen, je eigen haren uittrekken, pulken aan je huid, nagels bijten, wiebelen met je voeten en ga zo maar door. BFRB kan obsessief en compulsief worden, gerateerd aan verslavening door de extra (kortdurende) Dopamine die het gedrag aanmaakt.

Naar behandeld in je leven

De kans dat je in je leven bent gepest, of buitengesloten, of te maken hebt gehad met beschuldigend, onvriendelijk, bekritiserend, onvriendelijk, boosaardig gedrag (omdat je anders bent en je anders gedraagt) is groot. Dit kan grote (negatieve) effecten hebben in je latere leven en ligt ten grondslag aan RSD (Rejection Sensitive Dysphoria), waar we het eerder over hadden.

Lekkere comfortabele kleding

Je bent gek op comfortabele kleding, zonder rare ribbeltjes, labeltjes, strakke riemen, knopen, kriebelende elementen, of anderszins sensorisch ellendige onderdelen. Met sloffen of huissokken aan je voeten 😊

Dit was weer echt een gigantisch lange lijst! Heb je aanvullingen, laat alsjeblieft horen in de comments, dan neem ik ze mee in deel 3!!

Liefs, Tanja

Waarom een rustig wellness-weekje mijn AuDHD-hoofd volkomen ontregelde

Waarom een rustig wellness-weekje mijn AuDHD-hoofd volkomen ontregelde

Waarom een rustig wellness-weekje mijn AuDHD-hoofd juist ontregelde

 

Schrijven om mijn gedachten te ordenen

Tien blogs schreef ik in januari. En hoewel de maand februari nog jong is, heb ik er nu ook alweer een stuk of vijf, zes. Maar ze staan digitaal op computer en telefoon, stilletjes, ongelezen en onzichtbaar, wegkwijnend in diverse Word-documenten.

En het is niet dat ik niet schrijf. Integendeel. Schrijven is wat ik doe, hoe ik adem. Ideeën genoeg, gedachten in overvloed. Mijn brein is een kluwen veel te bont gekleurde wol, die onophoudelijk door mijn hoofd buitelt. Er is geen writers block, geen gebrek aan inspiratie. Ik weet niet eens of er iets is wat ik interessanter vind dan filosoferen, contempleren, analyseren, redeneren en delen. Maar toch, de blogs blijven daar stil staan, niet gepubliceerd. Ik blijf schrijven, maar ik deel niet. Waarom?

Midweekje rust….

Misschien omdat alles op dit moment voelt als een chaos. Alsof ik ren, maar mijn hoofd niet kan volgen. En dat is vreemd. Ik heb net een midweek in mijn eentje (nou ja, bijna dan❤️) in een houten huisje in het Overijsselse bos gezeten, tussen de eekhoorns, vogeltjes en naaldbomen. Ik had er zo naar uit gekeken! En genoten heb ik. Als ik ’s ochtends de gordijnen open deed, zag ik de eekhoorns spelen op het dak. De vogels om het huisje trippelen, heerlijke lange Spa-sessies in de Wellness, zwemmen, dansen in de woonkamer, lezen bij het haardvuur en ontspannen liggen in de Zoutgrot.

…Brein in overdrive

Et ergo….. als er IEMAND een rustig en geordend hoofd zou moeten hebben op dit moment, dan ben ik het wel. Ik ben amper 48 uur thuis en het voelt alsof mijn gedachten alle kanten opschieten, ongecontroleerd en ongefilterd. Alsof mijn brein in overdrive is geschoten en er geen bomen meer tussen het bos te onderscheiden zijn.

Mentale hoarder

Ik ken dit gevoel maar al te goed. De mentale hoarder in mij heeft weer te veel verzameld. Ideeën, plannen, taken, herinneringen, vraagstukken, onafgemaakte projecten, ‘oh ja dat moet ik nog doen’-lijstjes. Het stapelt zich op tot een ontploffingsgevaarlijke berg. En het bizarre is: het was juist de pauze, de verandering van ritme, die dit veroorzaakt heeft.

Paradox

Dit is het paradoxale aan mijn AuDHD-brein. Waar een Neurotypisch iemand na een paar dagen rust opgeladen terugkeert in het dagelijks leven, raakt mijn brein juist ontregeld door het wegvallen van structuur. Een weekend of midweekje weg voelt heerlijk, maar zodra ik terugkom, overspoelt de realiteit me als een golf die ik niet zag aankomen.

Mijn belastingen zijn te laat (weer een boete), mijn auto moet naar de garage (bijna boete), ik vergeet afspraken, ik loop achter met mijn dagelijkse dingetjes en de stapel ongeopende post ligt er nog steeds. En nog erger: ik ben totaal uit mijn ritme. Mijn vaste houvast van mijn rondje wandelen, sporten, mediteren en werken/ studeren is verdwenen. En zonder die structuur ben ik een hoofd op pootjes geworden, een brein zonder filter.

Ik wil wel, maar het lukt niet

Het probleem is niet dat ik niet wil. Het probleem is dat mijn brein overloopt. Te veel input, te veel onafgemaakte zaken, te veel ruis. Het voelt alsof ik tegelijkertijd in een wervelstorm van gedachten sta en tegelijkertijd verlamd ben, niet in staat om een eerste stap te zetten.

En dat is nu precies waar het AuDHD-paralysismechanisme om de hoek komt kijken. De prefrontale cortex, het deel van het brein dat helpt bij plannen, organiseren en filteren, raakt overbelast. En in plaats van dat ik gestructureerd alles afwerk, schiet mijn brein in een freeze-modus. Ik weet niet waar te beginnen, dus begin ik nergens en blijf ik belly-up steken in piekermodus.

De oplossing

Wat ik moet doen? Opruimen. Zowel in mijn fysieke omgeving als in mijn hoofd. Mentale bullshit elimineren. Prioriteren, dus kiezen welke gedachten en taken mijn aandacht waard zijn, en welke slechts achtergrondruis zijn. Maar bovenal: Terug naar mijn basis. Structuur, ritme, beweging. Niet wachten tot de chaos zich vanzelf oplost, want dat gebeurt niet. Terug naar de simpele dingen die mijn brein helpen reguleren. Wandelen. Mediteren. Sporten. Schrijven, maar dan zonder te verdrinken in de kluwen veelgekleurde wol in mijn hoofd.

Dopamine genereren

Maar bovenal: Huppetee in de actie-modus! Schoentjes aan en wandelen. Dit blogje soort van redigeren, Franse slag SEO’en, fotootje erbij zoeken en publiceren. Afwasje doen, stofzuiger door mijn huis halen en de laatste vakantiewas opvouwen. Het lijken onbeduidende acties, maar ze zetten dat ene neurotransmittertje op AAN die ik heel erg hard nodig heb om mezelf weer op een samenhangend rijtje te krijgen. Hoera voor Dopamine!

Met Dopamine uit AuDHD-freeze

Dopamine is de brandstof die mijn brein nodig heeft om uit de freeze-modus te komen. Die AuDHD-paralysis is een neurologische kortsluiting waarin de prefrontale cortex te weinig dopamine krijgt om een taak op te starten. Actie, hoe klein ook, creëert dopamine en zorgt ervoor dat de machine weer begint te draaien. Het zet een kettingreactie in gang. Kleine successen geven mijn brein het signaal: hé, we zijn in beweging, laten we doorgaan!

Kleine stapjes de chaos uit

Dit is hoe ik mezelf terugbreng naar de basis. Niet door te wachten op motivatie, niet door te hopen dat de mist vanzelf optrekt, maar door gewoon te doen. Eén kleine stap tegelijk. Totdat de storm in mijn hoofd gaat liggen en ik weer helder kan denken. Totdat ik me niet langer overweldigd voel, maar weer grip heb op mijn eigen gedachten.

Geen controle, geen perfectie

Ik hoef geen controle over alles te hebben. Ik hoef alleen te beginnen. En de eerste stap is deze blog online 😊 Niet perfect. Verre van. Ik vind de blog nog steeds warrig. Maar dat ben ik ook vandaag. So the fawk be it!

Liefs, Tanja

p.s. Heb jij ervaring met een hoofd propvol gedachten? Of averechts werkende vakantietripjes? En heb jij tips en adviezen? Deel ze gerust in de comments.

30 Trekjes die alleen ADHD’ers zullen herkennen (Deel 1)

30 Trekjes die alleen ADHD’ers zullen herkennen (Deel 1)

Verschillende soorten ADHD

Tegenwoordig worden er drie typen ADHD-diagnoses gegeven en benoem ik daarnaast nog twee aparte termen:

  • ADHD-i (vroeger ADD),
  • ADHD-h (vroeger ADHD) en
  • ADHD-c (combinatie van deze 2 typen).
  • AuDHD: Een aanzienlijk aantal ADHD’ers heeft ook autisme. We refereren in ‘de community’ tot deze groep als zijnde AuDHD. Helaas wordt er nog geen combi-diagnose als aparte classificatie erkend in de DSM 5 (Psychiatrisch handboek).
  • Self DX ADHD: Een Zelf-diagnose (Self DX) vind ik even valide als een professionele diagnose (Prof DX).

Officiële diagnose of niet

Wanneer ik het in deze blog over ADHD’ers heb, bedoel ik alle bovenstaande groepen.

Een officiële diagnose ‘halen’ betekent een ellenlang traject van vragenlijsten, gesprekken en psychologische tests. Die zijn vooral gebaseerd op waarneembaar gedrag dat door de ‘normale wereld’ als storend wordt ervaren (vandaar het woord stoornis of disorder). In deze blog ga ik daar niet verder op in, dat is voor een andere keer 😉 Ik ben wel weer voor een professionele diagnose (snap je het nog? Nee? Ik leg het nog wel een keertje uit).

Bijzondere eigenschappen van ADHD’ers

Wat ik wel ga doen is een lijst maken van alle bijzondere trekjes van ADHD’ers die je mogelijkerwijs herkent als je valt onder een van de bovengenoemde groepen met dit neurotype. De lijst zal herkenbaar en misschien zelfs grappig zijn. Buckle-up buster!

Tanden poetsen

Tanden poetsen is een noodzakelijk kwaad en je bent al blij als je er aan denkt! Tijdens het tanden poetsen herinner je je plotseling dat de afwas nog moet worden ingeruimd, de wc rol moet worden vervangen, de katten eten nodig hebben en zie je opeens dat de lege verpakkingen in de badkamer ook nog moeten worden weggegooid. Met andere woorden: met de tandenborstel in je mondhoek, ben je erg druk met vanalles.

Drie drankjes

Je hebt bijna altijd drie vaste glazen en bekers staan voor jouw drankjes. Je hebt bijvoorbeeld een eigen glas voor cola, dezelfde mok voor thee en dat ene kopje voor jouw espresso. Het toffe trio!

Ondertiteling aan

Ondertiteling staat altijd aan als je wat kijkt. YouTube, TV, streaming, eigen taal, andere taal, het maakt niet uit, ondertiteling moet aan anders snap je geen reet van wat je kijkt.

TV kijken

Kijken doe je alleen niet. Je luistert vaak, omdat je ondertussen op je telefoon zit in Imdb-rabbit holes, spelletjes speelt of door je socials scrolt. Met een half oog op dat wat je kijkt. Met ondertiteling 😉

Instructies

Je haat het lezen en volgen van instructies. Nieuwe wasmachine, telefoon, of andere gadget, mensen die je uitleggen wat en hoe je iets moet doen…het gaat ene oor in en andere oor uit.

School-drama

School is een drama. Je bent slim, maar ondanks dat ben je bijna zeker weten blijven zitten, naar een lager niveau gegaan, of veranderd van school.

Van de hak op de tak

Een gesprek met jou gaat van de hak op de tak. Het ene onderwerp leidt naar het andere onderwerp en gesprekken voeren met mensen buiten jouw neurotype is dan ook vaak niet eenvoudig. Als praten probleemloos gaat met een ander mens, kun je er vergif op innemen dat die ander ook ADHD heeft!

Waar is mijn…?

Je vergeet onmiddellijk waar je iets gelaten hebt.

Hun shit

Mensen vragen echter aan JOU waar ze iets gelaten hebben, want HUN SHIT weet je wel altijd direct te liggen!

Rare opbergplekjes

Ook laat je objecten vaak liggen waar ze liggen, hoe gek de plek ook. Dat haarbandje achter het kussen van de bank ligt daar goed. Je weet altijd dat daar een haarbandje ligt. Pas als je het haarbandje besluit op te ruimen, dan is het kwijt om nooit meet op te duiken.

Achtergrondgeluiden

Concentreren kun je vaak beter met achtergrondgeluiden. Studeren in de kroeg? Yep! Of koptelefoon op? Geen probleem! Maar als je ergens naar toe rijdt en je kunt de weg niet vinden? Dan moet gelijk ALLES uit om je te kunnen concentreren 😊

Liedje op repeat

Over geluid gesproken: je hebt een liedje of een aantal voor ongeveer twee weken op repeat staan. Dat is fijn en veilig en na ongeveer twee weken geeft dat jou een zekere mate van Dopamine. Als die op is, moet er een andere playlist komen.

Caffeïne

Je drinkt te veel koffie en/ of cola (zero) of heb dit lang gedaan en met veel moeite gestopt.

Nicotine

Je rookt of hebt dit gedaan en ook hier ben je met veel moeite mee gestopt. Als je bent gaan vapen is het ook weer een drama om hier mee te stoppen.

Alcohol

Alcohol zou ook problematisch voor je kunnen zijn, omdat je het gebruikt om rust in je kop te krijgen en sociale situaties beter te handelen.

Verslavingsgevoelig

Sowieso ben je erg verslavingsgevoelig. Drank, drugs, roken, seks, gokken, eten, shoppen, als je je Dopamine-niveau maar omhoog kan krijgen.

Enthousiaste prater

Als je enthousiast bent blijf je praten. Ben je heel enthousiast praat je met je handen. En als je stuitert van enthousiasme dan praat je met je hele lichaam.

Iets begrijpen

Je kunt alleen iets begrijpen als je het uitprobeert, of er over praat.

En iets leren…

En iets je eigen maken (leren) kun je alleen door fouten te maken (en daarvan te leren)

Flow of Paralysis

Of je zit in flow en hyperfocus en vergeet te eten en drinken, of je zit in ADHD-paralysis en vreet de hele dag door, terwijl je series binged. (Lees hier mijn blog)

Kauwen

Kauwen doe je graag op pennen, potloden, je nagels, zoethout, kauwgom, eten, wat dan ook. Dit noemen we ook wel een orale stim (Self stimulating behaviour).

Luisteren

Je kunt beter luisteren naar wat er gezegd wordt als je ondertussen iets anders doet, zoals tekenen.

Nieuwe hobby!

Je kunt helemaal obsessed raken van je nieuwe hobby en dan alles kopen wat je moet kopen om deze hobby een daverend succes te maken.

Kortdurend

Na twee weken heb je er meestal weer genoeg van.

Van je hobby je werk

Ondertussen heb je jezelf ingelezen, bekwaamd en al een bedrijfsplan geschreven in je hoofd hoe je deze nieuwe hobby om gaat zetten in een succesvolle onderneming.

Onafgemaakte projecten

Je hebt tig onafgemaakt projecten liggen

Sparen en/of hoarden

Je hebt veel dingen (op)gespaard in je leven, of doet dat nu nog. Van aanstekers, tot buttons, van pinguïns tot mokken. Maar ook het opsparen van spullen en lastig kunnen loslaten kan problematisch zijn. Tot op het punt dat het overweldigend wordt en je op het randje collector-hoarder zit.

Gevoel dat je stuk bent

Je loopt je hele leven rond met het gevoel dat je stuk bent, dat er iets mis met je is wat je niet kunt fixen. (Mijn verhaal hierover)

Warm-koud

Je slaapt ’s nachts met een ventilator of met 4 dekens. Met andere woorden: je hebt het of erg warm, of erg koud!

Deadlines

Je hebt deadlines nodig bij het doen van opdrachten of projecten en vervolgens doe je dingen ook echt op het laatste moment.

 

Lieve mede-ADHD’ers….wat mis ik nog in deze lijst? Ik ben inmiddels aan deel 2 begonnen, maar heb nog wat hulp nodig 😉

Liefs, Tanja

ADHD: Een Brein zonder Dimmer (Over Paralysis en Flow)

ADHD: Een Brein zonder Dimmer (Over Paralysis en Flow)

ADHD: Een Brein zonder Dimmer

(Over Paralysis en Flow)

De foto’s

Ik heb dit artikel al geschreven. Hij is af. Ik moest nu de foto voor de blog verzinnen en ik vind dit best een lastige. Om te delen bedoel ik. Want er over schrijven, de ADHD Paralysis is één, een foto erbij zoeken is dan weer een heel ander ding. Niet die leuke foto van de vrolijke Tannie voor een zelf-geschilderd kunstwerk. Nee da’s een makkie. Die is leuk. De leuke Tannie. Maar er is een keerzijde aan mij die ik niet deel. Omdat ik daar zelf niet mee geconfronteerd wil worden, maar die er wel is (geweest). De andere kant van mij. Anxiety, depressie, paralysis, burnout. Overleven in een wereld die niet voor mij gemaakt lijkt te zijn. Alleen mijn inner circle kent deze. En in 2024 maakte ik deze selfie (zwart wit) op de donkerste bodem van mijn zijn. Ik wist niet waarom, maar ik moest toen mijn intens gevoel van machteloosheid, moedeloosheid en teleurstelling in mezelf vast leggen. En nu deel ik die met de wereld. Fokking hell. Dus dat. Even als intro. En door naar 2025:

Productief in de Flow anno 2025

Rond acht uur ’s ochtends begin ik meestal met webdesignen, leren, ideeën bedenken en creëren. Deze week heb ik een flinke blog de deur uitgedaan, twee mock-landing pages ontworpen én ontwikkeld, en me tijdens het proces veel nieuwe webdesigntechnieken eigen gemaakt. Vandaag is alweer donderdag en gisteravond laat heb ik de eerste outlines gemaakt voor de derde landing page van deze week. Met deze productiviteit doe ik meer in drie dagen dan ik eerder deed in een jaar. Of zelfs in tien jaar.

Ik heb ADHD. Hoe kan ik zo productief zijn? Ineens?

Ik heb het eerder meegemaakt, die flow en hyperfocus. Er is op deze aarde niets dat meer belonend is dan dat. Better than sex, I swear! Hyperfocus en flow zijn voor een ADHD’er zo intens fantastisch, dat het bijna onmogelijk is om het in woorden te vangen. Alles valt op zijn plek; het voelt alsof je leeft in je ultieme potentie.

De Andere Kant: Mijn Lange ADHD Paralysis

Maar er is ook een keerzijde. Een hele donkere. En dat is paralysis. Volledig bevroren zijn in je doen en laten, gevangen in een onzichtbare muur die je niet kunt doorbreken. Het gaat gewoon niet. Niet vooruit, niet achteruit. Stilstand.

Ik zeg wel eens gekscherend: “Ik ben geboren zonder dimmer. Ik heb alleen een aan- en uitknopje.” Waar neurotypische mensen gewoon dóen, schakel ik als ADHD’er alleen tussen de uitersten van het spectrum. Alles of niets. Ik rook 40 sigaretten per dag, drink tien flessen wijn per week en eet een koe op… óf ik ben een geheelonthoudende, niet-rokende veganist (waarbij ik nadrukkelijk wil vermelden dat ik al 13 jaar geen dieren meer eet, omdat ik het moreel niet ok vind).

ADHD-Paralysis

Mijn vingers rusten op het toetsenbord, maar ik vind de woorden niet. Tranen prikken achter mijn ogen als ik terugdenk aan de eindeloze fases van inactiviteit, depressie, anxiety in mijn leven. Want ADHD-paralysis is niet zomaar even geen zin hebben. Het is geen uitstelgedrag of een ‘lui’ momentje. Het is alsof een gigantische zwaartekracht je op de bank duwt, volledig verlamd.

Verlamd op de bank, onder een deken, series bingen. En niet op de prettige manier waarbij je op een zondagmiddag lekker met een kop thee en je kat op schoot een paar afleveringen kijkt. Nee… ik bedoel dag in, dag uit, elke wakkere minuut gevangen in dat nietsdoen. Zelfs rechtop staan lijkt een onmogelijke opgave. Deze uitputtende, verlammende staat van zijn is geen onschuldige fase – het is slopend, geestelijk én lichamelijk.

Waarom Paralysis zo Lang Kan Aanhouden

ADHD’ers kunnen zich zo schuldig en minderwaardig voelen als ze niet van de bank kunnen komen. Maar deze ADHD-paralysis is geen karakterfout, of  kwestie van gebrek aan wilskracht. Het is een neurologisch fenomeen dat voortkomt uit een onbalans in het brein. De twee belangrijkste factoren zijn dopamine en norepinefrine, neurotransmitters die cruciaal zijn voor motivatie, focus en het vermogen om te handelen.

De neurologie erachter

Dopaminetekort

ADHD’ers hebben een lager basale dopamine-activiteit in de prefrontale cortex, het hersengebied aan de voorkant van ons brein, dat verantwoordelijk is voor plannen, beslissen en organiseren. Dit betekent dat taken die niet direct belonend zijn, simpelweg niet genoeg ‘brandstof’ geven om het brein te activeren. Zelfs de simpele gedachte om een taak te starten kan super overweldigend zijn, puur omdat de beloning nog niet ervaren wordt.

Overweldiging en Burnout

Het ontbreken van een ‘dimmer’ betekent dat ADHD’ers schakelen tussen aan en uit. Na een periode van hyperfocus (met intense dopaminepieken) kan het brein volledig uitgeput raken. Dit leidt tot een fase waarin paralysis als een natuurlijke reset fungeert. Een grote maar hierbij is dat het veel te lang kan aanhouden. Dit resulteert dan in een vicieuze cirkel van stress en extreme vermoeidheid.

Stress en Cortisol

Want ADHD-Paralysis wordt een langdurige en chronische kwestie door de aanhoudende stress die het genereert. Een ADHD-brein staat namelijk nooit UIT. Er is altijd dat sluimerende gevoel van iets willen doen, iets moeten doen. Omdat je weet dat je zoveel KAN. Inactiviteit is dan simpelweg het verdoen van je eigen talenten en capaciteiten. Maar…Wanneer je je bewust bent van alle dingen die je zou moeten doen, stijgen de cortisolniveaus in je lichaam. Dit beïnvloedt de executieve functies in de prefrontale cortex nog verder, waardoor zelfs de simpelste handeling onmogelijk lijkt.

De Impact van ADHD-Paralysis

Het actieve (zichzelf naar beneden pratende) brein van de ADHD’er zorgt er echter voor dat stresslevels en cortisol, maar blijven oplopen. Dit kan resulteren in burnout/ bijnieruitputting (de bijnieren produceren cortisol) en (extreme vormen van) chronische vermoeidheid. I’ve been there, got the T-shirt en hell is er vast niks bij.

De effecten van langdurige paralysis zijn zodoende diepgaand en kunnen leiden tot gevoelens van schuld, schaamte, depressie en een blijvend gevoel van totale machteloosheid. Het is een uitputtende staat waarin je vaak harder voor jezelf wordt, terwijl je eigenlijk begrip en zelfzorg nodig hebt.

Inzicht

ADHD is een spel van uitersten op elk denkbaar vlak. Maar door inzicht in de neurologische mechanismen te krijgen, kunnen we misschien meer begrip ontwikkelen voor onszelf en leren hoe we ons brein beter kunnen ondersteunen. Want we zijn niet lui…. Ons brein werkt simpelweg op een andere manier. En dat maakt ons uniek.

Mijn tips:

Ergens voelt het raar om tips te geven. Ik heb namelijk de hele cyclus van ADHD-verlamming helemaal doorgemaakt tot het absolute uiterste, waarbij ik mezelf zo over de afgrond heb gewerkt dat ik een chronische stress-immuniteits-stoornis er aan heb overgehouden. Praktisch gezien betekent dit voor mij dat ik heel veel dingen moet doen èn moet laten, om te kunnen functioneren. Ik zeg niet dat dit voor jou ook geldt: maar voor mij werkt het. Ik vermeld alleen de belangrijkste.

Junkfood

Dit is een zeer uitgebreide term die vatbaar is voor velerlei interpretaties. Wat is junkfood? Gefrituurd eten, een kroket uit de muur of een diepvriespizza? Of alles wat tot op zekere hoogte bewerkt is? Ik persoonlijk heb gemerkt dat ik het best functioneer op ‘whole foods’ die ik zelf klaar maak. Maar volg hierin vooral jouw eigen proces, ritme en gevoel en let goed op wat je lichaam je vertelt. Weet dat ADHD’ers extreem verslavingsgevoelig zijn. Dus zeker ook voor ‘slecht eten’. Ik in ieder geval wel. Zie ook hieronder.

Suiker/ koolhydraten

15 Jaar geleden kwam ik er al achter dat ik mijne extreme PMS wat in toom kon houden door in de week voor mijn menstruatie geen brood en suiker te eten. Het schommelen van mijn bloedsuiker maakt dat ik enorme stemmingswisselingen kreeg. Ik merkte later dat als ik helemaal geen suiker of koolhydraten (koolhydraten zitten o.a. in brood, pasta, rijst, aardappelen, maïs, snoep, chocola, koekjes en in zoet of gedroogd fruit) at, ik veel meer in balans ben en blijf. Ik krijg wel koolhydraten binnen, maar dan bijvoorbeeld via rauwe cacao, pinda’s, noten en wat niet zoet fruit, zoals tomaat, paprika, courgette en aubergine (in bijna alles zit wel wat koolhydraten, maar ik hou het onder de 50 gram per dag).

Belangrijk: Ik ben extreem suiker-verslaafd (brood, koekjes, pizza, chips, croissantjes, alles met chocola) en hiervan afkomen was moeilijker dan stoppen met roken of drinken!! Onderschat dit niet. Ik ga er nog een blog over schrijven!

Koffie en cola

En geloof me…. Voor een ADHD’er is dit echt EEN GROOT DING!!! Wij ADHD’ers houden hiervan, want het geeft een onmiddellijke Dopamine-boost. Maar misschien omdat ik ook Autisme heb en Anxiety, word ik er verschrikkelijk onrustig van. De langere termijn nadelen zijn groter dan de korte termijn voordelen voor mij. Heeeeeel af en toe drink ik een kop koffie of een colaatje en weet dan dat ik daar de rest van de dag last van heb. (Maar Oh zo lekkerrrrr!! Mjammie…)

Lichaamsbeweging en contact met de natuur

Wat ik wel doe is veel bewegen. Dansen, wandelen, zwemmen en soms een fitness workout. Maar tijdens mijn ADHD-paralysis/ burnout die vele jaren duurde, kon ik niet van de bank afkomen en bewoog ik niet. Het lukte niet. Ik had geen grammetje Dopamine of energie in mijn lijf meer over.

Hoe je vanuit zo’n situatie in beweging komt is door EXTREEM. KLEINE. STAPJES. VOORUIT te doen. Hele kleine babysteps. Echt… trust me. Geen grote dromen, geen grote plannen of doelen, nee gewoon kleine, schattige haalbare doeltjes om mee te starten. Naar de keuken en terug tien keer per dag. Op de bank wat armspieroefeningen doen. De tuin in, 5 minuten in de ochtendzon, rondje steeg naar de straat en weer terug. Dan 1000 stappen per dag en langzaam opbouwen. 1 Minuut bewegen op je favoriete nummer. Dat wordt na een paar weken misschien 5 minuten dansen. Heel klein beginnen is hier echt het dringende advies. Maar blijf consistent elke dag doen en opbouwen. Ik schreef er een blog over (hoe ik van deze ADHD-paralysis naar 4 miljoen stappen in een jaar ging).

Medicatie

Ik wil hier eerlijk over zijn, omdat ik weet dat medicatie een gevoelig onderwerp is. Ik heb jarenlang geprobeerd zonder medicatie te functioneren. En ja, ik heb het een en ander bereikt zonder. Maar mijn overactieve brein had uiteindelijk zoveel schade opgelopen door stress en anxiety, dat ik het niet meer alleen aankon.

Methylfenidaat (Ritalin) heeft voor mij het verschil gemaakt. Het brengt rust in mijn hoofd. Geen constante piekergedachten, geen onrust, maar eindelijk helderheid. Het helpt me om te focussen en projecten af te maken. Ook helpt het me om weer sociaal actief te zijn, vriendschappen te (durven) onderhouden en ik ben zelfs alweer een beetje aan het daten 😉)

Ik begrijp het als je huiverig bent voor medicatie – dat was ik ook. En misschien werkt het niet voor iedereen. Maar voor mij is het een tool waarmee ik eindelijk mezelf een beetje ‘normaal’ kan voelen. En dat is onbetaalbaar.

Moraal van het verhaal?

Deze tips werken voor mij. Misschien ook voor jou, misschien niet. Maar wat ik vooral wil meegeven, is dat we begrip mogen hebben voor onszelf. ADHD-paralysis is geen luiheid of zwakte. Het is een neurologisch fenomeen. En met de juiste aanpak, hoe klein ook, kunnen we langzaam uit die verlamming klimmen en gaan LEVEN in plaats van OVERLEVEN, want dat hebben we lang genoeg gedaan (en hebben we ook geperfectioneerd inmiddels).

En wat ik ook belangrijk vind om te zeggen dat ik met deze blog geen hoera-verhaal wil afsteken. Zo van: Doe effe wat ik doe en POEF-weg zijn al je zorgen. Want zo werkt het helaas niet. Was het maar zo’n feest. Maar het is te doen. Babysteps….Echt… ❤️

Deel jouw ervaringsverhaal met ADHD flow en paralysis-burnout alsjeblieft hieronder, mag ook anoniem (dan voel ik me ook niet zo alleen 😊 )….

Liefs, Tanja xxx

 

 

× Hoe kan ik je helpen?